آلرژی غذایی در واقع عکس العمل سیستم ایمنی بدن است که بلافاصله پس از خوردن مواد غذایی خاصی ایجاد می شود. حتی مصرف مقدار بسیار اندکی از ماده خوراکی آلرژی زا می تواند موجب برو علائم و نشانه هایی نظیر مشکلات گوارشی، کهیر و یا تورم مجاری تنفسی شود. در برخی افراد آلرژی غذایی می تواند به علائم حاد و حتی مرگ فرد منجر شود که در این موارد آلرژی را تحت عنوان آنوفلاکسی می شناسند.
بین 6 تا 8 درصد از کودکان زیر 3 سال و 3 تا 4 درصد از بزرگسالان به آلرژی غذایی مبتلا هستند. آلرژی غذایی هیچ درمانی ندارد و برخی از کودکان آلرژی خود را تا بزرگسالی با خود همراه دارند.
بیش از 50 میلیون امریکایی به نوعی آلرژی مبتلا هستند اما آلرژی غذایی نادر است.
به سادگی ممکن است افراد در تشخیص آلرژی غذایی دچار اشتباه شده و آن را با وضعیت دیگری که بسیار شایع بوده اشتباه بگیرند. این عارضه علیرغم آنکه برای فرد دچار مشکل می کند اما عارضه ای ساده تر بوده و ارتباطی با سیستم ایمنی فرد ندارد.
علائم آلرژی غذایی
در مورد برخی افراد، واکنش آلرژیک نسبت به یک ماده غذایی خاص وجود دارد اما شدید نیست. در مورد برخی دیگر همانطور که گفته شد این واکنش آلرژیک می تواند مرگ آور باشد. علائم آلرژی غذایی معمولاً بین چند دقیقه تا دو ساعت پس از خوردن ماده غذایی آلرژی زا بروز می یابد.
از جمله شایع ترین نشانه های ابتلا به آلرژی غذایی می توان به موارد ذیل اشاره کرد:
آنوفلاکسی
همانطور که گفته شد آلرژی غذایی در برخی افراد به واکنش های شدیدی منجر می شود که آنوفلاکسی نامیده می شود. این حالت می تواند به علائم و نشانه هایی منجر گردد که مرگ آور هستند. از جمله:
در مورد آنوفلاکسی دریافت درمان اورژانسی ضروری است. در صورتی که این گونه افراد به موقع تحت مداوا قرار نگیرند ممکن است وارد کما شده و یا حتی جان خود را از دست بدهند.
دلایل ابتلا به آلرژی غذایی
در واقع وقتی فردی به آلرژی غذایی مبتلاست، سیستم ایمنی بدن او ماده خوراکی خاصی را به اشتباه،ماده ای زیان آور تشخیص می دهد و سلول ها را وادار می کند آنتی بادی هایی تحت عنوان ایمونوگلوبین ای (igE) ترشح کنند تا اثر ماده غذایی مصرف شده را خنثی نمایند. دفعه بعدی که فرد حتی کوچکترین مقدار از این ماده خوراکی را مصرف کند، آنتی بادی های igEآن را تشخیص داده و به سیستم ایمنی بدن پیغام می دهند تا ماده ای به نام هیستامین و هم چنین مواد دیگری به جریان خون ترشح کند.
این مواد شیمیایی موجب بروز علائم و نشانه های آلرژی می شوند.
اکثریت آلرژی های غذایی به واسطه پروتئین خاصی که در مواد زیر وجود دارد بروز می یابند:
در کودکان، آلرژی غذایی معمولاً به واسطه وجود پروتئین هایی در مواد زیر ایجاد می شود:
واکنش هایی وجود دارد که نشانه هایی شبیه به نشانه های آلرژی غذایی دارد. بسته به میزان شدت این عارضه احتمال دارد در فرد علائمی مشابه علائم ابتلا به آلرژی غذایی ایجاد شود، علائمی نظیر تهوع، استفراغ، دلپیچه و اسهال. در این حالت معمولاً افراد این عارضه را با آلرژی غذایی اشتباه می گیرند.
معمولاً در مورد این عارضه خفیف حساسیتی، شرایط ذیل باعث بروز علائم می شود:
چه عواملی در افزایش شانس ابتلا به آلرژی غذایی دخیل هستند؟
فاکتورهایی که ریسک ابتلا به آنوفلاکسی را افزایش می دهند نیز از عبارتند از:
عوارض آلرژی غذایی
از جمله عوارضی که به دنبال آلرژی غذایی ایجاد خواهند شد می توان به موارد ذیل اشاره کرد:
آزمایش و تشخیص
هیچ تست استانداردی برای تأیید یا رد آلرژی غذایی وجود ندارد. پزشکان معمولاً برای تشخیص ابتلای فرد به آلرژی غذایی مواردی همچون موارد زیر را در نظر می گیرند:
درمان و دارو
تنها راه پرهیز از بروز واکنش های آلرژیک، اجتناب از مصرف مواد غذایی آلرژی زاست. با این حال ممکن است علی رغم همه احتیاطی که فرد در اجتناب از این مواد مبذول می دارد، باز موادی را مصرف کند که موجب تحریک آلرژی وی می شوند.
در مورد آلرژی های خفیف تر، آنتی هیستامین های رایج موجود می توانند در کاهش علائم مفید واقع شوند. این داروها را می توان پس از مصرف مواد غذایی آلرژی زا برای کاهش کهیرها و یا خارش و سوزش پوست استفاده کرد. اما آنتی هیستامین نمی تواند واکنش های آلرژیک شدید را برطرف نماید.
در مورد واکنش های شدید آلرژیک، فرد به تزریق فوری اپینفرین و مراجعه فوری به اورژلنس نیاز خواهد داشت. افرادی که به آلرژی های حاد غذایی دچار هستند باید همیشه آمپول اپینفرین را همراه خود داشته باشند، طرز صحیح استفاده از آن را بدانند و تاریخ مصرف آن را دائماً چک نمایند. این دارو معمولاً به شکل سرنگ خاصی تعبیه شده که فرد خود می تواند به راحتی از آن استفاده کند.
علیرغم تلاش های مستمری که برای یافتن راه هایی در جهت درمان و کاهش علائم و نشانه های آلرژی غذایی صورت می پذیرد، هنوز هیچ درمان اثبات شده ای یافت نشده که بتواند کاملاً همه علائم و عوارض آلرژی غذایی را از بین ببرد. حتی متأسفانه برخی از آمپول هایی که برای کاهش علائم سایر انواع آلرژی استفاده می شوند، برای آلرژی غذایی مؤثر واقع نمی شوند.
سبک زندگی و درمان های خانگی
یکی از راه های اصلی برای اجتناب از بروز واکنش های آلرژیک، این است که کاملاً از مصرف ماده غذایی آلرژی زا پرهیز شود.
انواع آلرژی غذایی
آلرژی نسبت به شیر
شیر ماده ای بسیار مفید است که برای رشد استخوان ها ضروری است. اما بسیاری از کودکان نسبت به این ماده غذایی مفید، واکنش های آلرژی نشان می دهند. افرادی که نسبت به شیر آلرژی دارند، باید بسیار محتاطانه عمل کنند چون پروتئین های موجود در شیر در بسیاری از غذاهای دیگری که انتظار نمی رود نیز موجود هستند. برای مثال بسیاری از تن های ماهی و یا محصولات غذایی غیرلبنی نیز حاوی کاسئین هستند، پروتئینی که در شیر موجود است.
پروتئین های موجود در شیر حتی در آدامس هم وجود دارد.
آلرژی شیر در کودکان
در ایالات متحده تقریباً 300.000 کودک زیر 3 سال نسبت به شیر آلرژی دارند. گرچه پیشتر تصور می شد وقتی کودکان به سن سه سالگی برسند، آلرژی آنها نسبت به شیر برطرف می شود، اما امروزه این باور رد شده است. در واقع مطالعاتی که انجام شده حاکی از آن است که کمتر از 20 درصد از کودکانی که نسبت به شیر آلرژی دارند، تا سن چهارسالگی آلرژیشان از بین می رود. با این وجود حدود 80 درصد از کودکانی که به شیر آلرژی دارند، تا سن 16 سالگی بهبود می یابند.
مطالعات نشان می دهد که تقریباً 75 درصد از این افراد می توانند غذاهای محتوی شیر خشک مثل کیکی یا بیسکویت را استفاده کنند. با این حال آن دسته افرادی که به پروتئین شیر حساسند باید در این مورد از متخصص آلرژی کسب تکلیف کنند.
آلرژی به گندم
آلرژی به سویا و گندم یکی از دشوارترین انواع آلرژی ها هستند از این بابت که در بسیاری از مواد غذایی موجود هستند.
در این مورد مطالعات متعدد و گسترده ای انجام نشده اما مطالعات حاکی از آن است که حدود 0.4 درصد از کودکان و 0.5 درصد از بزرگسالان نسبت به گندم آلرژی دارند.
معمولاً آلرژی نسبت به گندم با افزایش سن فرد از بین می رود. حدود 65 درصد از کودکانی که به گندم آلرژی دارند تا سن 12 سالگی بهبود می یابند.
آلرژی به تخم مرغ
تقریباً 2 درصد از امریکایی ها به تخم مرغ آلرژی دارند.
مطالعات نشان می دهد که تقریباً 70 درصد از افرادی که دچار آلرژی به تخم مرغ هستند تا سن 16 سالگی بهبود می یابند.
بخش اعظم واکنش های آلرژیک مربوط به تخم مرغ، پوست فرد را درگیر می کند. در واقع آلرژی نسبت به تخم مرغ در اطفال و کودکانی که به اگزما دچارند از همه شایع تر است. واکنش های آلرژیک نسبت به تخم مرغ درجات مختلفی دارد و می تواند بسیار خفیف باشد یا حتی به شکا آنوفلاکسی بروز یابد.
