معمولا تجربه بواسیر و یا شقاق به این صورت است:
در ابتدا چیزی که احساس میکنید بسیار کوچک است، تقریبا چیزی نیست. ممکن است پس از اجابت مزاج فقط کمی درد یا احساس خارش یا قلقلک را تجربه کنید. پس از مدتی ممکن است متوجه چند قطره خون بر روی دستمال توالت شوید یا گاهی آبی که روی سنگ توالت جاری میشود صورتی یا قرمز رنگ میشود.
فرقی نمیکند علائم را چطور احساس کنید، مهم این است که درد دارد و این درد شما را آزار میدهد. احساس خارش، سوزش و درد در حین دفع یا پس از آن نیز از جمله علائمی است که تجربه میکنید و میخواهید هر چه زودتر برطرف شود. اگر یک یا چند مورد از علائمی که در اینجا گفته شد را تجربه میکنید، احتمالا دچار بواسیر (هموروئید hemorrhoid) و یا شقاق مقعدی (anal fissure) هستید. اما بسیاری از افراد نمیدانند تفاوت بواسیر و شقاق چیست. بسیاری از افراد به سختی میتوانند ناحیه مقعد را به درستی ببینند یا تمایلی ندارند آن را ببینند و بررسی کنند. اما اهمیت دانستن تفاوت بین بواسیر و شقاق در انتخاب روش درمانی است. اگر ندانید بواسیر دارید یا شقاق احتمالا روش درمانی متناسبی نیز نمیتوانید اتخاذ کنید.
شقاق مقعدی: اگر شقاق مقعدی داشته باشید احتمال زیادی دارد که اندکی پس از ایجاد شقاق متوجه آن شوید. شقاق در ناحیه مقعد درد ایجاد میکند و معمولا این درد زیاد است. شقاق مقعدی یا آنال فیشر به بریدگی هایی گفته میشود که در اطراف مقعد ایجاد میشوند. بریده شدن پوست این ناحیه دردناک است چرا که نوع پوست آن آندودرم است. آندودرم غدد عرق یا چربی ندارد بلکه حاوی شمار زیاد و غیر معمولی عصبهای حسگر سوماتیک است. عصبهای سوماتیک به لمس و درد حساسیت ویژه ای دارند. علت ایجاد شقاق مقعدی وارد آمدن جراحت یا فشار به مقعد یا مجرای مقعدی است. اغلب علت جراحت مقعد خشکی و سفتی و بزرگی مدفوع است. بسیاری از بیماران شقاق دقیقا لحظه ای را که درد شقاق مقعدی شان شروع شد به خاطر می آورند. در شقاق اغلب چند قطره خون قرمز روشن در آب شستشو، مدفوع یا دستمال توالت مشاهده میشود. برای درمان این وضعیت باید پارگی ایجاد شده در پوست بهبود بیابد. در حالت شقاق مداوم، زایده هایی نیز در اطراف مقعد تشکیل میشود. روشهای درمان شقاق از درمانهای خانگی تا داروهای تجویزی و جراحی (بسته به شرایط بیماری) متفاوت است.
بواسیر: بواسیر یا هموروئید اغلب همراه با بریدگی و شقاق مقعدی بوده و بسیاری از علائمشان نیز مشترک است. تفاوت بین بواسیر و شقاق در نوع آسیب وارد شده به مقعد یا مجرای مقعدی است. در شقاق بافتها بریده و پاره میشوند اما در بواسیر بالشتکهای بافتی پایین راست روده (رکتوم) تضعیف شده اند. این وضعیت باعث میشود پوست همانند بادکنکی که با هوا پر میشود، با خون پر شده و متورم شود. بنابراین در بواسیر برشی در بافت ایجاد نشده است بلکه به نوعی واریس در رگها اتفاق افتاده است.
دو نوع بواسیر وجود دارد: بواسیر داخلی و بواسیر خارجی. درد راست روده معمولا مربوط به بواسیر خارجی و یا شقاق است .همچنین در این وضعیت ممکن است چند قطره خون در دستمال توالت نیز ببینید. شایعترین علامت بواسیر داخلی خونریزی راست روده است. به علت خونریزی راست روده ممکن است رگه هایی از خون روشن در دستمال توالت یا در آب جاری شده بر سنگ توالت و یا در مدفوع ببینید. روش درمان بواسیر از کرم ها و درمانهای خانگی تا جراحی متفاوت است.
تشخیص بین بواسیر و شقاق از نظر علائمی که تجربه میشود برای بیشتر افراد بسیار دشوار است. به همین علت با تجربه این علائم باید به پزشک مراجعه کنید تا تشخیص درست را به شما بگوید و درمانهای لازم را توصیه کند.