هماچوری اصطلاحی است که در مورد وجود خون در ادرار به کار می رود. ممکن است در ادرار خون در دو حالت وجود داشته باشد؛ خونی که در ادرار دیده می شود هماچوری ماکروسکوپی نامیده می شود و خونی که در ادرار وجود دارد اما دیده نمی شود مگر به وسیله میکروسکوپ، هماچوری میکروسکوپی نام دارد.
اکثر افرادی که به هماچوری میکروسکوپی مبتلا هستند، هیچ علائمی مشاهده نمی کنند. اما افرادی که به هماچوری ماکروسکوپی مبتلا هستند، ادرار صورتی رنگ دارند. حتی وجود مقدار بسیار اندک خون در ادرار نیز می تواند موجب تغییر رنگ آن شود. در بیشتر موارد، افرادی که به هماچوری ماکروسکوپی مبتلا هستند، هیچ گونه علائم دیگری ندارند. با این حال آن دسته افرادی که در ادرار خود لخته های خون مشاهده می کنند معمولاً احساس درد نیز دارند.
مجاری ادرار در واقع حکم لوله کشی بدن برای خارج ساختن مواد زائد و آب های اضافی را دارد. مجاری ادرار، کلیه ها، حالب ها، مثانه و مجرای ادرار را شامل می شود. کلیه ها دو عضو لوبیایی شکل هستند که هر یک اندازه ای در حدود مشت دست را دارند. کلیه ها تقریباً در قسمت میانی کمر، دقیقاً در زیر دنده ها و در طرفین ستون فقراتواقع شده اند. کلیه ها روزانه در حدود 200 واحد خون را تصفیه می کنند تا تقریباً 1 تا 2 واحد ادرار تولید نمایند. ادرار تولید شده از کلیه ها از طریق لوله هایی که حالب نامیده می شوند به سمت مثانه حرکت می کند. مثانه، ادرار تولید شده را تا زمان دفع نگهداری می کند. زمانی که مثانه خالی می شود، ادرار به واسطه لوله ای که مجرای ادرار نامیده می شود از بدن خارج می گردد.
هماچوری ممکن است به دلالیل متعددی از جمله قاعدگی، فعالیت بدنی شدید، نزدیکی، بیماری های ویروسی، زخم و یا عفونت ایجاد شود. اما از جمله دلایل جدی تر بروز هماچوری می توان به موارد ذیل اشاره کرد:
تقریباً همه افراد از جمله کودکان و بزرگسالان ممکن است به هماچوری مبتلا شوند. فاکتورهایی که شانس ابتلا به هماچوری را در افراد افزایش می دهد به قرار ذیل است:
هماچوری به وسیله آزمایش ادرار تشخیص داده می شود. اما مرحله بعدی فهمیدن دلیل وجود خون در ادرار خواهد بود. در صورتی که آزمایش خون نشان دهد در ادرار فرد خون وجود داشته، پزشک معالج سوابق بیماری و خانوادگی وی را بررسی می کند. در صورتی که دلیل خاصی برای وجود ادرار تشخیص داده نشود، آزمایش باید مجدداً پس از 48 ساعت تکرار شود. در صورتی که از سه آزمایش انجام شده، دو آزمایش وجود گلبول های قرمز زیادی را در خون نشان دهند، دلایل جدی تر بروز هماچوری باید بررسی گردد. در این صورت ممکن است اقدامات زیر انجام شود:
درمان هماچوری از طریق درمان دلیل اصلی بروز آن یعنی دلیل زمینه ای انجام می شود. در صورتی که هیچ دلیل جدی برای بروز هماچوری یافت نشود، هیچ نیازی هم به درمان نخواهد بود. هماچوری که در اثر UTI ایجاد شده باشد، به وسیله مصرف آنتی بیتویک درمان می شود. 6 هفته پس از اتمام دروره مصرف آنتی بیوتیک، باید مجدداً آزمایش ادرار انجام شود تا از برطرف شدن عفونت اطمینان حاصل گردد.
تاکنون شواهدی مبنی بر تأثیرگذاری تغذیه و رژیم غذایی بر هماچوری کشف نشده است.
