چه عواملی باعث ورم معده میشوند؟
ورم معده به حالتی گفته میشود که ناحیه معده بزرگتر از حد طبیعی میشود. گاهی اوقات به این وضعیت باد کردن معده و یا ورم معده نیز گفته میشود. ورم معده دلایل مختلفی میتواند داشته باشد و رویدادی شایع است.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم
احتمال کمی وجود دارد که ورم معدهتان حاصل یک بیماری جدی باشد اما مواردی وجود دارند که باید بررسی شوند. در صورتی که معدهتان بزرگتر شده یا علائم دیگری دارید که همراه با ورم معده ایجاد شده مانند تب یا تهوع، به پزشک مراجعه کنید. در صورتی که اسهال شدید دارید یا خون در مدفوعتان وجود دارد، فورا به پزشک مراجعه کنید. همچنین در صورتی که بیش از هشت ساعت است که نمیتوانید چیزی بخورید یا بیاشامید، باید به پزشک مراجعه نمایید.
معده به دلایل مختلف از پرخوری گرفته تا بارداری، ممکن است بزرگ شود. تنها پزشک میتواند علت دقیق ورم معده را مشخص کند.
شایعترین دلایل ورم معده
برخی از شایعترین دلایل ورم معده عبارتند از پرخوری و گاز. بلع هوا هنگام صرف غذای پر فیبر یا به عنوان عادت عصبی، میتواند منجر به تولید گاز در معده شود. اگر گاز آزاد نشود منجر به باد کردن و ورم معده میشود. برخی بیماریها و وضعیتهای پزشکی مانند سندرم روده تحریک پذیر و عدم تحمل لاکتوز نیز از عوامل شایع ورم معده هستند.
سندرم روده تحریک پذیر یا آی بی اس (IBS) اختلالی است که باعث کرامپ و درد در معده میشود و علائم دیگری نیز ایجاد میکند. آی بی اس میتواند موجب نفخ و گاز نیز بشود که باعث باد کردن معده میشود. طبق گزارش موسسه ملی سلامت امریکا یک نفر از هر شش نفر مردم امریکا علائم سندرم روده تحریک پذیر را نشان میدهند.
عدم تحمل لاکتوز وضعیتی است که در آن بدن نمیتواند لاکتوز را گوارش کند. لاکتوز قند موجود در محصولات لبنی است. علائم عدم تحمل لاکتوز عبارت است از نفخ و گاز معده که موجب ورم معده میشود. در صورتی که ورم معده را ظرف دو ساعت پس از مصرف لبنیات تجربه میکنید ممکن است دچار عدم تحمل لاکتوز باشید. طبق اطلاعات مرکز ملی بیوتکنولوژی، عدم تحمل لاکتوز در افراد اروپایی نسبتا کم نامتداول است. در صورتی که آسیایی، افریقایی یا بومی امریکا هستید احتمال عدم تحمل لاکتوز در شما بالاتر است.
آب آوردن معده وضعیتی است که در آن مایعات در داخل معده تجمع میکنند. این تجمع مایعات معمولا به واسطه مشکلاتی در کبد مانند سیروز ایجاد میشود. سیروز وضعیتی است که در آن کبد به شدت دچار آسیب و تشکیل بافت همبند (جوشگاه) میشود.
در ابتدا هنگامی که فرد دچار آب آوردن معده میشود متوجه هیچ علامتی نمیشود. هنگامی که به مرور زمان مایعات در معده جمع میشوند کم کم فرد متوجه تورم معده خود میگردد. آب آوردن معده میتواند ناراحتی و درد ایجاد کند.
دلایل کم شایعتر ورم معده
شماری از دلایل کم شایعتر ورم معده عبارتند از:
درمان ورم معده بستگی به عامل ایجاد کننده آن دارد. بنابراین ممکن است بتوانید آن را به راحتی در خانه درمان کنید. در صورتی که معدهتان به دلیل پرخوری ورم کرده است، باید منتظر بمانید تا غذا گوارش شود و مشکلتان رفع گردد. مصرف وعده های غذایی بیشتر و کم حجم تر از بروز این مشکل در آینده جلوگیری میکند. همچنین باید غذا را آرامتر بخورید تا غذا فرصت داشته باشد در معده گوارش شود.
در صورتی که معده به دلیل گاز باد کرده است، از مصرف غذاهایی که به تولید گاز شهرت دارند مانند لوبیا، و سبزیجات خانواده کلم مانند بروکلی و کلم پیچ اجتناب کنید. از نوشیدنیهای گاز دار پرهیز کنید. آهسته خوردن میتواند به پیشگیری از بلع هوا که منجر به تجمع گاز در معده میشود، کمک کند.
در صورتی که ورم معدهتان ناشی از عدم تحمل گلوکز است، از مصرف لبنیات پرهیز کنید تا علائم رفع شود. در مورد سندرم روده تحریک پذیر، کاهش استرس و افزایش مصرف فیبر به آرام شدن علائم کمک میکند. در صورتی که معدهتان آب آورده است، استراحت و کاهش مصرف سدیم میتواند کمک کند مایعات اضافی جمع نشود.
درمانهای پزشکی
در صورتی که استراحت و کاهش مصرف سدیم (نمک) به آرام شدن علائم کمکی نکرد پزشک ممکن است مصرف دیورتیک را برایتان تجویز کند. دیورتیکها کمک میکنند کلیه ها مقدار بیشتری از مایعات موجب ورم معده را تخلیه کنند. در موارد نادر ممکن است آب آوردن معده موجب عفونت شده باشد. در این صورت باید درمانهای آنتی بیوتیکی تجویز شده توسط پزشک را پشت سر بگذارید.
در مورد سندرم روده تحریک پذیر و عدم تحمل لاکتوز هیچ درمان پزشکی قطعی برای برطرف کردن ورم معده وجود ندارد.
