در حالت طبیعی بدن برای خنک ماندن عرق تولید میکند. به دنبال فعالیتهایی مانند ورزش و یا قرارگیری در دمای زیاد عرق میکنیم. با این حال دلایل دیگری نیز برای عرق کردن وجود دارد.
ممکن است علت عرق کردن ترس و یا اضطراب باشد. به این نوع عرق کردن، عرق سرد گفته میشود. عرق سرد ناگهانی شروع شده و منجر به خنک و مرطوب شدن پوست میشود. در واقع عرق سرد واکنش بدن به استرس و بخشی از پاسخ "بجنگ یا بگریز" است که به ما کمک میکند به موقعیتهای خطرناک زود واکنش نشان دهیم. دیدن کابوس در حین خواب نیز میتواند باعث عرق سرد شود و افرادی که به مدت طولانی تحت استرس و اضطراب قرار میگیرند، تعریق را به عنوان نشانه ای از آن تجربه میکنند.
عرق سرد به خودی خود یک مشکل پزشکی محسوب نمیشود اما میتواند نشانگر مشکل جدیتری باشد که نیازمند توجه پزشکی است، از جمله:
همچنین تعریق زیاد میتواند نشانگر اختلالات دیگری باشد، خواه به صورت عرق سرد تجربه شود و یا در حین خواب به صورت تعریق شبانه اتفاق بیفتد. بسیاری از افراد به علت شکایت از تعریقهای شبانه به پزشک مراجعه میکنند. تعریق شبانه به هرگونه تعریق زیاد در طول شب گفته میشود. در صورتی که اتاق خواب گرم باشد یا پتوی زیادی استفاده کنید ممکن است در حین خواب عرق کنید و این عرق کردن طبیعی است. برای تفکیک تعریق شبانه ناشی از دلایل پزشکی از عرق کردن معمولی که برای خنک کردن بدن در محیط واقعا گرم ایجاد میشود، گفته میشود تعریقهای شبانه که میتوانند ملحفه و رختخواب را خیس کنند، ارتباطی به گرمای زیاد محیط ندارند.
دلایل زیادی برای عرق کردن بیش از حد وجود دارد. برای مشخص شدن علت تعریق زیاد در فرد، باید سابقه پزشکی کاملی از بیمار دریافت شده و آزمایشهایی صورت بگیرد تا مشخص شود آیا وضعیت پزشکی مسئول تعریق زیاد او است یا خیر. برخی از وضعیتهای پزشکی که باعث تعریق زیاد میشود به صورت زیر است:
- یائسگی: در دوران گذار یائسگی، گر گرفتگی در شب یا روز اتفاق میافتد و باعث عرق کردن فرد میشود. این وضعیت بسیار شایع بوده و در حدود دوران یائسگی در زنان باعث تعریقهای شبانه میشود.
- هیپرهیدروز یا تعریق بیش از حد بدون علت: تعریق بیش از حد بدون علت به وضعیتی گفته میشود که بدون علت پزشکی مشخصی، بدن فرد دائماً عرق زیادی تولید میکند.
- عفونت: سل عفونتی است که در بیشتر موارد با تعریقهای شبانه همراه است. با این حال عفونتهای باکتریایی مانند اندوکاردیت (التهاب دریچههای قلبی)، استئومیلیت (التهاب داخل استخوانها) و آبسه ها نیز میتوانند منجر به تعریقهای شبانه شوند. همچنین تعریقهای شبانه میتواند نشانگر عفونت ایدز باشد.
سرطان : یکی از علایم اولیه برخی انواع سرطان تعریقهای شبانه است. متداولترین نوع سرطان که با تعریقهای شبانه همراه است لنفوم میباشد. با این حال افرادی که سرطان دارند و هنوز بیماری آنها تشخیص داده نشده است، غالباً علایم دیگری مانند کاهش وزن بدون علت و تب را نیز تجربه میکنند.
- داروها: مصرف برخی داروها منجر به تعریقهای شبانه میشود. در مواردی که هیچ علامتی فیزیکی دیگری از تومور یا عفونت وجود ندارد، عارضه جانبی داروها اغلب به عنوان عامل اصلی تعریقهای شبانه شناسایی میشود. داروهای ضد افسردگی یکی از داروهایی هستند که منجر به تعریقهای شبانه میشود. سایر داروهایی که برای سلامت روان مصرف میشوند نیز میتوانند با تعریقهای شبانه همراه باشند. داروهایی که برای کاهش تب استفاده میشود مانند آسپرین و استامینوفن گاهی اوقات میتواند منجر به تعریق زیاد شوند. انواع داروها ممکن است باعث سرخ شدن پوست شوند که این وضعیت با تعریق شبانه اشتباه گرفته میشود. برخی از داروهایی که باعث سرخ شدن میشوند عبارتند از :
- هیپوگلیسمی: هیپوگلیسمی یا افت قند خون میتواند باعث تعریق شود. افرادی که انسولین یا داروهای ضد دیابت خوراکی مصرف میکنند، ممکن است شب هنگام هیپوگلیسمی را تجربه کرده و عرق کنند.
اختلالات هورمونی: تعریق یا گر گرفتگی ممکن است با اختلالات هورمونی از جمله سندرم کارسینوئید، فئوکروموسیتوما و پرکاری تیروئید همراه باشد.
- مشکلات عصب شناختی: مشکلات عصب شناختی از جمله اتونوميك ديس رفلكسي، سیرنگوملیا و سکته مغزی اگرچه متداول نیستند اما میتوانند باعث افزایش تعریق و احتمالاً تعریقهای شبانه شوند.