اگر به دیابت نوع یک و دو مبتلا هستید، احتمال اینکه به مشکلات بینائی مبتلا شوید زیاد است. قند خون بالا به مرور زمان می تواند به رگ های خونی ظریف درون چشم آسیب رسانده و به عارضه ای منجر شود که رتینوپاتی دیابتی نامیده می شود. قند خون بالا هم چنین می تواند به آب مروارید و آب سیاه نیز منجر گردد.
رتینوپاتی دیابتی: تقریباً از هر سه فرد مبتلا به دیابت، یک نفر به رتینوپاتی یا همان آسیب رگ های خونی شبکیه مبتلا می شود. اغلب این تعداد به شرایطی دچار می شوند که رتینوپاتی غیرمولد نامیده می شود به این معنی که معمولاً بینائی این افراد تهدید نمی شود.
با گذشت سال ها، برخی افراد مبتلا به رتینوپاتی به رتینوپاتی دیابتی مولد مبتلا می شوند. به این علت مولد نامیده می شود که رگ های خونی جدیدی بر روی سطح شبیه شروع به رشد می نمایند. این رگ های جدید حساس و آسیب پذیرند و امکان دارد از این رگها خون و یا مواد مایع دیگری چکه کند. این چکه کردن موجب ایجاد زخم هایی می گردد که به مشکل دید منجر می شوند. رتینوپاتی دیابتی هم چنین ممکن است به ادم ماکولار نیز منجر شود، این عارضه زمانی رخ می دهد که مایع به قسمتی از شبکیه که مسئول دید دقیق مانند دیدی که برای مطالعه، رانندگی و جزئیات ریز نیاز است چکه کرده باشد. در نتیجه این عارضه اشیاء مبهم دیده می شوند.
مطالعات بسیار نشان داده است که افراد مبتلا به دیابت می توانند ریسک کاهش دید شدید ناشی از رتینوپاتی و هم چنین ادم ماکولار را از طریق کنترل شدید قند خون، فشار خون و کلسترول کاهش دهند.
تشخیص به موقع و اقدام به درمان می تواند در موارد بسیاری بروز علائم را کند نماید. تمام افرادی که به دیابت مبتلا هستند باید دست کم سالی یک بار به چشم پزشک مراجعه کنند.
رتینوپاتی دیابتی مولد، درمان های متعددی دارد. در یکی از این روشها، از لیزر خاصی برای جمع کردن و خشک کردن رگ های خونی جدید استفاده می شود. این روش اغلب ضعیف شدن دید را کند می کند. این روش در صورتی بهترین اثر را خواهد داشت که قبل از آنکه رگ های جدید شروع به چکه کردن نمایند، به کار برده شود.
اگر رتینوپاتی دیابتی تشدید یابد و خونریزی (از رگ های جدید) آغاز شده باشد، بیمار به فرآیندی به نام ویترکتومی نیاز خواهد داشت.
دیابت و آب مروارید: ابتلا به دیابت ریسک ابتلا به آب مروارید و هم چنین ریسک ابتلا در سنین پایین تر را افزایش می دهد. آب مروارید عدسی چشم را می پوشاند و باعث تاری دید می شود. در موارد خفیف عینک آفتابی و عینک هایی که درخشش را کاهش می دهند می تواند مؤثر باشد. در موارد حاد، طی عمل جراحی عدسی آسیب دیده با عدسی های مصنوعی جایگزین می گردد.
دیابت و آب سیاه:ابتلا به دیابت، ریسک ابتلا به آب سیاه را تا دو برابر افزایش می دهد. آب سیاه در واقع به شرایطی اطلاق می شود که نشانه آن افزایش فشار مایع درون چشم است. این فشار اضافی می تواند به شبکیه و عصب بینایی آسیب برساند. آب سیاه معمولاً در مراحل اولیه هیچ علائمی به همراه ندارد. گرچه ممکن است در برخی افراد با کاهش تدریجی دید و یا مشاهده هاله های نورانی و یا حلقه های رنگی در اطراف چشم همراه باشد. درمان آب سیاه، استفاده از قطره های چشمی مخصوص به منظور پایین آوردن فشار چشم و در برخی موارد جراحی لیزر است.
با رعایت نکات زیر از بینایی خود محافظت کنید:
1- میزان گلوکوز خونتان را مدیریت کنید.
بهترین کاری که می توانید در راستای محافظت از چشمانتان انجام دهید این است که قند خونتان را در سطح نرمال یا نزدیک به نرمال نگه دارید و از این طریق از عوارض چشمی دیابت در امان بمانید. دو یا سه بار در سال آزمایش خون A1cرا انجام دهید.
2- فشار خون خود را مدیریت کنید.
کنترل فشار خون می تواند به جلوگیری از بیماری هایی که به دلیل ابتلا به دیابت بروز می یابند کمک نماید. در صورتی که رعایت رژیم غذایی کم نمک، داشتن وزن مناسب و ورزش برای کنترل فشار خونتان کفایت نمی کند، باید از دارو نیز استفاده نمایید. در مورد بیشتر افراد دیابتی فشار خون مطلوب زیر 80/130 است.
3- مراقب علائم هشدار دهنده باشید.
هر چقدر زودتر متوجه مشکلات چشمی و بینایی خود شوید، احتمال تأثیرگذاری روش های درمانی برای حفظ بینایی شما بیشتر خواهد بود. در صورت مشاهده هر یک از علائم زیر به پزشک خود مراجعه نمایید:
4- آزمایش سالانه اتساع چشم را انجام دهید
چشم پزشک تنها زمانی که مردمک چشم شما به وسیله قطره های چشمی متسع شده باشد می تواند در مورد نشانه های ابتدائی آسیب رگ های خونی ظریف چشم قضاوت کند. همانطور که گفته شد تشخیص به موقع و درمان فوری در حفظ بینائی شما نقشی کلیدی دارد.
زنان دیابتی که تصمیم به بارداری دارند باید در مراحل ابتدایی بارداری خود تحت معاینه چشم قرار بگیرند و در دوران بارداری مرتباً تحت مراقبت چشم پزشک قرار داشته باشند.
5- سیگار را ترک کنید.
سیگار کشیدن به رگ های خونی چشم آسیب می رساند و نتیجتاً ریسک ابتلا به مشکلات چشمی را که به خودی خود درافراد دیابتی بیش از دیگران است، افزایش می دهد.
6- مراقبت های مورد نیاز برای دیابت و مراقبت های چشمی در یک راستا هستند
همان قدم هایی که برای مدیریت دیابت خود برمی دارید، ریسک ابتلا به مشکلات چشمی را نیز کاهش خواهند داد. بنابراین تلاش شما در راستای رعایت رژیم غذایی دیابتی، داشتن فعالیت بدنی و مصرف صحیح داروهای دیابتی مهم ترین نقش را در جلوگیری از ابتلای شما به بیماری های چشمی ناشی از دیابت ایفا می کند.
