سرطان سینه در سراسر جهان به عنوان تهاجمی ترین سرطانی که زنان بدان مبتلا می گردند شناخته می شود. سرطان سینه 16% از موارد ابتلا به سرطان در زنان و 22.9% از از موارد ابتلا به سرطان های تهاجمی را در آنها تشکیل می دهد. 18.2% از موارد مرگ ناشی از سرطان در زنان و مردان به سرطان سینه مربوط می شود.
سرطان سینه در کشورهای توسعه یافته نسبت به کشورهای در حال توسعه بسیار بسیار رایج تر است. این مطلب دلایل متعددی دارد که از آن جمله می توان به سن بیشتر امید به زندگی در کشورهای توسعه یافته اشاره کرد، زیرا سرطان سینه بیشتر در سنین بالا مشاهده می شود. سبک های متفاوت زندگی در کشورهای فقیر و ثروتمند نیز از جمله این عوامل هستند.
سرطان سینه چیست؟
سرطان سینه سرطانی است که از بافت سینه آغاز می شود.
سرطان سینه معمولاً در دو نوع مشاهده می شود:
- کارسینوم مجاری شیری که از مجراهایی که شیر را از سینه به نوک پستان منتقل می کنند آغاز می شود. اغلب موارد سرطان سینه از این دست هستند.
- کارسینوم لبولار که در بخش هایی از سینه آغاز می شود که شیر تولید می نمایند.
امکان دارد در موارد نادر، سرطان سینه در قسمت های دیگری از سینه آغاز شود.
سرطان سینه می تواند تهاجمی و غیر تهاجمی باشد.
تفاوت سرطان سینه تهاجمی و غیرتهاجمی چیست؟
در سرطان سینه تهاجمی سلول های سرطانی می توانند از قسمتی که ظاهر شده اند خارج شده و به بافتهای مجاور خود هجوم ببرند. در این نوع سرطان سلول های غیرطبیعی به غدد لنفاوی می رسند، و نهایتاً به سایر ارگان های بدن از جمله استخوان ها، ریه و کبد سرایت می کنند (یا اصطلاحاً متاستاز می دهند).
سرطان سینه غیرتهاجمی به شرایطی اطلاق می شود که سرطان هنوز در همان جایی که آغاز شده باقی مانده است. به این حالت (in situ)گفته می شود به این معنی که سرطان در محل خود باقی مانده است.
نشانه ها و علائم سرطان سینه
علائمی هم چون سردرد و یا درد وجود دارند که فقط توسط خود بیمار احساس می شوند. اما نشانه هایی نیز وجود دارند که هم بیمار و هم پزشک می توانند آنها را تشخیص دهند، مانند تحریکات پوستی و یا تورم.
معمولاً اولین نشانه سرطان سینه وجود بافتی سفت یا توده در سینه بیمار است. اکثر توده ها سرطانی نیستند با این حال باید حتماً مورد بررسی قرار بگیرند.
در صورت مشاهده هر یک از علائم ذیل باید برای انجام بررسی های لازمه به پزشک مراجعه نمود:
- وجود توده در سینه
- احساس درد در ناحیه زیر بغل یا سینه ها که ظاهراً ارتباطی با قاعدگی نیز ندارد.
- ایجاد فرورفتگی یا قرمزی در ناحیه پوست سینه، مثل پوست پرتقال
- وجود جوش یا تحریکات پوستی در اطراف نوک پستان(ها)
- وجود برآمدگی یا توده در ناحیه زیر بغل
- وجود ناحیه ای سفت در سینه
- دفع ترشح از یکی از سینه ها که گاهاً ممکن است با خون همراه باشد
- ایجاد تغییر شکل در قسمت نوک سینه، برای مثال حالت خالی شدگی و یا واژگونی
- تغییر در شکل و اندازه سینه ها
- پوسته پوسته شدن سینه و یا نوک سینه
دلایل بروز سرطان سینه
متخصصان در مورد علت بروز سرطان سینه مطمئن نیستند. مشکل می توان گفت چه عاملی در یک فرد موجب بروز بیماری می شود، در حالی که ممکن است در فرد دیگری همان عامل موجب بروز همان بیماری نشود. تنها می دانیم عوامل خطر آفرینی وجود دارند که شانس ابتلا به سرطان سینه را افزایش می دهند.
- بالارفتن سن– با بالارفتن سن زنان احتمال ابتلا به سرطان سینه نیز افزایش می یابد. بیش از 80% از موارد ابتلا به سرطان سینه در زنان، در زنان بالای 50 سال (پس از یائسگی) بروز می یابد.
- عوامل ژنتیکی- زنانی که در خویشاوندان نزدیک خود سابقه ابتلا به سرطان سینه یا تخمدان دارند، شانس ابتلای بیشتری دارند. اما بطور کلی باید دانست اکثر موارد سرطان سینه زمینه ارثی ندارند.
- سابقه داشتن سرطان سینه در گذشته حتی در صورتی که غیرتهاجمی بوده باشد ریسک ابتلای دوباره را افزایش می دهد.
- سابقه داشتن انواع خاص توده (غیر سرطانی)- احتمال زیادی وجود دارد که توده های سینه بعداً به سرطان مبدل شوند.
- داشتن بافت منسجم در ناحیه سینه- زنانی که بافت سینه آنها منسجم تر است، شانس ابتلای بیشتری دارند.
- تولید طولانی مدت استروژن- زنانی که نسبت به دیگران از سن پایین تری قاعدگی را تجربه کرده اند و یا دیرتر از دیگران یائسه شده اند، ریسک ابتلا به سرطان سینه بالاتری دارند. زیرا بدن آنها بیش از دیگران در معرض استروژن قرار داشته است.
- چاقی-زنان چاقی که در دوران یائسگی به سر می برند و یا بطور کلی زنان چاق بیش از دیگران در معرض خطر ابتلا به سرطان سینه قرار دارند. متخصصان معتقدند در بدن زنان چاق یائسه سطح استروژن بالاست و همین ریسک ابتلا را افزایش می دهد.
- قد- زنانی که از حد متوسط قدبلندتر هستند نسبت به زنان کوتاه قد شانس ابتلای بیشتری دارند. البته متخصصان هنوز دلیل این موضوع را درنیافته اند.
- مصرف الکل
- قرار گرفتن در معرض تشعشعات رادیو گرافی- اشعه ایکس و سی.تی.اسکن شانس ابتلا به سرطان سینه را در زنان افزایش می دهد.
- هورمون درمانی- (درمان هورمونی هم به شکل استروژن تنها و هم به همراه پروژسترون) شانس ابتلا به سرطان سینه را در زنان افزایش می دهد.
- مشاغل خاص- محققان دریافته اند زنانی که پیش از بارداری اول خود شب کاری داشته اند شانس ابتلا به سرطان سینه بالایی دارند. به علاوه ثابت شده است زنانی که در مشاغلی فعالیت می کنند که به ناچار با مواد سرطان زا تماس بیشتری دارند؛ مانند کارخانجات تولید پلاستیک، فلزات، صنایع کنسروسازی و کشاورزی شانس بالاتری برای ابتلا به سرطان سینه خواهند داشت.
درمان
درمان به عوامل بسیار زیادی از جمله نوع و مرحله سرطان، این که آیا سرطان نسبت به هورمون های خاصی حساس است یا خیر و این که آیا سرطان ژنی به نام HER2/neuرا بیش از حد تولید می کند یا خیر بستگی دارد.
بطور کلی روش های درمانی سرطان به شرح ذیل است:
- شیمی درمانی برای کشتن سلول های سرطانی
- پرتو درمانی برای از بین بردن بافت های سرطانی
- عمل جراحی به منظور بیرون آوردن بافت های سرطانی
- درمان های هورمونی که ممکن است برای زنانی که سرطان سینه ER مثبت دارند تجویز گردد تا هورمون های خاصی که رشد سرطان را تغذیه می نمایندرا متوقف کند.
- روش درمانی جدید دیگری که وجود دارد درمان هدفمند یا بیولوژیک نامیده می شود. در این درمان از داروهای ضد سرطان خاصی با هدف تأثیر بر تغییراتی خاص که در سلول باعث ایجاد سرطان می گردد استفاده می شود. یکی از انواع این داروها تراستوزوماب (هرسپتین) است. از این روش می توان در مورد زنانی که سرطان سینه HER2 مثبت دارند بهره برد.
روش های درمانی سرطان سیستمیک یا موضعی هستند.
- درمان های موضعی فقط منطقه بیماری را شامل می شود. رادیوگرافی و عمل جراحی درمان موضعی محسوب می شوند.
- روش های درمانی سیستمیک بر کل بدن اعمال می شوند و تأثیر می گذارند. شیمی درمانی یکی از انواع روش های سیستمیک است.
در مورد اغلب زنان مبتلا به سرطان سینه ترکیبی از روش های درمانی مختلف استفاده می شود. در مورد زنانی که به سرطان مرحله یک و دو و یا سه مبتلا هستند، هدف، درمان سرطان و ممانعت از عود مجدد آن است. در مورد زنانی که به سرطان مرحله چهار مبتلا هستند، هدف کمک به طولانی تر کردن عمر بیمار است. در اکثر موارد سرطان سینه در مرحله چهار غیرقابل درمان است.
