نقرس - Gout

نام بیماری
نقرس
نام انگلیسی
Gout
تعریف

نقرس با حملات درد ناگهانی و شدید، قرمزی و حساس بودن در مفاصل مشخص می‌شود، که اغلب مفصل پایه شست پا را در برمی‌گیرد. نقرس شکل پیچیده‌ای از آرتریت (ورم مفاصل) است که می‌تواند هر فردی را تحت تاثیر خود قرار دهد. احتمال ابتلاء به نقرس در مردان بیشتر است، اما زنان نیز بعد از یائسگی، به طور فزاینده‌ای مستعد ابتلاء به آن هستند. حمله حاد نقرس می‌تواند شما را در نیمه‌های شب از خواب بیدار کند، با این احساس که شست پای شما بر روی آتش قرار گرفته است. مفصلی که تحت تاثیر قرار گرفته است داغ، گرم، متورم و بسیار حساس است، به‌طوریکه حتی وزن یک برگ سبک کاغذ بر روی آن غیرقابل تحمل به نظر می‌رسد. خوشبختانه نقرس قابل درمان است، و راه‌ هایی جهت کاهش احتمال خطر عود مجدد آن وجود دارد.

علائم

علائم و نشانه‌های نقرس، تقریباً همیشه به صورت حاد و ناگهانی، اغلب در هنگام شب و بدون هیچ اعلام خطر و هشداری خود را نشان می‌دهند. این علائم عبارتند از:

  • درد شدید مفاصل: نقرس معمولاً مفصل شست پا را تحت تاثیر خود قرار می‌دهد، اما می‌تواند در مفاصل پاها، قوزک، زانوان، دست‌ها و مچ‌های دست نیز رخ دهد. احتمالاً درد در 12 تا 24 ساعت بعد از شروع آن، در شدیدترین حالت خود می‌باشد.
  •  ناراحتی و احساس ناخوشایندی که به طول می‌انجامد: پس از فروکش کردن درد شدیدی که رخ داده، این احتمال وجود دارد که ناراحتی و احساس ناخوشایندی در برخی از مفاصل از چند روز تا چند هفته به طول انجامد. احتمال دارد حملات بعدی مدت زمان بیشتری طول بکشد و مفاصل بیشتری را درگیر نماید.
  • التهاب و قرمزی: مفصل یا مفاصل درگیر نیز تحت تاثیر قرار گرفته، متورم، حساس و قرمز می‌گردند.‍
علت ها

نقرس هنگامی بروز می‌کند که کریستال‌های (بلورهای) اورات در مفاصل شما انباشته گردند، که باعث تورم و درد شدید حمله نقرسی می‌گردند. کریستال‌های اورات وقتی تشکیل می‌شوند که سطح اسیداوریک در خون شما بالا باشد. بدن شما اسیداوریک را از شکسته شدن پورین‌ها می‌سازد. پورین‌ها موادی هستند که به طور طبیعی در بدنتان یافت می‌شوند، همانطور که در برخی از مواد غذایی مانند انواع گوشت، ماهی کولی، شاه ‌ماهی، مارچوبه و قارچ  نیز یافت می‌شوند.

به طور طبیعی، اسید اوریک در خون شما تجزیه و حل شده و از طریق کلیه‌های شما، از راه ادرار دفع می‌گردد. اما گاهی اوقات، یا بدنتان مقادیر زیادی اسید اوریک تولید می‌کند، یا اینکه کلیه‌های شما اسید اوریک بسیار کمی را دفع می‌کنند. وقتی این اتفاق می‌افتد، اوریک اسید تجمع پیدا کرده و تشکیل کریستال‌های تیز و سوزن مانندی به نام اورات را در سرتاسر یک مفصل و یا بافت می‌دهد، که باعث درد، التهاب و تورم می‌شود.

درمان

درمان جهت بیماری نقرس، معمولاً شامل موارد دارویی می‌شود. اینکه چه نوع داروهایی برای شما انتخاب می‌گردد، به حال و سلامت شما در حال حاضر و آنچه که ترجیح می‌دهید، بستگی خواهد داشت. داروهای مربوط به نقرس می‌تواند جهت درمان حملات حاد نقرسی و جلوگیری از حملات مجدد آینده استفاده شود و منجر به کاهش احتمال خطر عوارض ناشی از بیماری نقرس، مانند ایجاد توفی از رسوب کریستال‌های اورات، پیشگیری کند.  

عوارض

در افراد مبتلا به نقرس، عوارض حاد و شدیدی به وجود می‌آیند، شامل:

  • نقرس عودکننده: ممکن است بعضی از افراد هیچ‌وقت علائم و نشانه‌های بیماری نقرس را دوباره تجربه نکنند. اما برخی دیگر ممکن است این مساله را چندین بار در سال تجربه کنند. این احتمال وجود دارد که داروها به جلوگیری از حملات نقرسی در افرادی که مبتلا به نقرس عودکننده هستند، کمک کنند.
  • نقرس پیشرفته: نقرسی که درمان نشود، ممکن است باعث رسوب و ته‌نشین شدن کریستال‌های اورات در زیر پوست شود، و تشکیل گره‌ها و غده‌هایی به نام توفی (TOE-fi) را دهد. توفی می‌تواند در مناطقی مثل نوک انگشتان، دست‌ها، پاها، آرنج‎‌ها و تاندون‌های آشیل که در امتداد پشت زانوان شما است، ایجاد شود. توفی‌ها  معمولاً دردناک نیستند، اما می‌توانند در طول مدت حملات نقرسی، متورم و حساس شوند.
  • سنگ‌های کلیه: ممکن است کریستال‌های اورات در دستگاه ادراری افراد مبتلا به نقرس تجمع پیدا کرده، و تشکیل سنگ‌های کلیه را بدهند. داروها می‌توانند به کاهش احتمال خطر بروز سنگ‌های کلیه کمک نمایند.
پیشگیری

در طول دوره‌ای که علائم و نشانه‌ها برطرف گردیده‌اند، دستورات و راهنماهای تغذیه‌ای که در زیر آمده است، می‌تواند جهت محافظت از حملات نقرس، کمک کننده باشد:

  • مصرف مایعات را افزایش دهید: هدف مصرف روزانه  8 تا 16 لیوان (تقریباً 2 تا 4 لیتر)، مایعات است، که حداقل نصف آن مقدار آب باشد. مصرف نوشیدنی‌های شیرین شده را محدود نمایید، به خصوص آنهایی که با مقدار زیادی شیره فروکتوز شیرین شده‌اند.
  • از مصرف الکل خودداری نمایید.
  • از یک رژیم غذایی متوازن و متعادل بر طبق راهنماهای تغذیه‌ای استفاده نمایید: رژیم غذایی شما، باید بر مبنی مصرف سبزیجات، میوه‌ها، دانه‌های کامل و محصولات لبنی کم‌چرب یا بدون چربی، باشد.
  • پروتئین مورد نظر خود را از محصولات لبنی کم‌چرب به دست آورید: این امکان وجود دارد که محصولات لبنی کم‌چرب، عملاً نقش حفاظتی در برابر نقرس داشته باشند، بنابراین می تواند بهترین انتخاب در منابع پروتئینی شما ‌باشند.
  • دریافت گوشت، ماهی، مرغ و ماکیان را محدود نمایید: مصرف مقدار اندک این مواد ممکن است قابل قبول و قابل تحمل باشد، اما به دقت توجه داشته باشید که مصرف چه نوع و چه مقدار، می تواند برای شما مشکل‌ساز باشد.   
  • وزن مطلوب خود را حفظ نمایید: وعده های غذایی خود را گونه‌ای انتخاب کنید که به شما اجازه دهد تا وزن سلامت و مطلوب خود را حفظ نمایید. ممکن است کاهش وزن سطح اسیداوریک را در بدنتان کاهش دهد، اما از روزه‌داری، گرسنگی‌های شدید و طولانی‌مدت، و کاهش سریع وزن اجتناب کنید، چراکه انجام این اعمال به طور موقت، ممکن است سطح اسیداوریک را بالا ببرد.

پزشکان مرتبط