آب سیاه به گروهی از بیماری های چشمی اطلاق می گردد که به آسیب عصب بینایی منجر می شوند. عصب بینایی عصبی است که اطلاعات بصری را از چشم به مغز منتقل می نماید. آب سیاه دومین دلیل کوری در ایالات متحده امریکا به شمار می رود.
در بیش تر موارد آسیب عصب بینایی به افزایش فشار در چشم مربوط است.
علل بروز بیماری:
آب سیاه را می توان در چهار دسته اصلی طبقه بندی کرد:
- آب سیاه زاویه باز (مزمن)
- آب سیاه زاویه بسته (تیز)
- آب سیاه مادرزادی
- آب سیاه ثانویه
قسمت جلوی چشم با مایعی شفاف پوشانده شده است که دائماً در پشت قسمت رنگی (عنبیه) چشم تولید می شود. این مایع از طریق کانال هایی که در قسمت جلوی چشم و در ناحی های به نام اتاق قدامی وجود دارند از چشم خارج می شود.
هر عاملی که باعث کند یا مسدود شدن جریان این مایع از چشم گردد باعث ایجاد فشار در چشم می شود. در بسیاری از موارد آب سیاه، این فشار بالا است و موجب آسیب به عصب بینایی می شود.
آب سیاه زاویه باز
شایع ترین نوع آب سیاه، آب سیاه زاویه باز است .
در این نوع آب سیاه، زاویه خروج مایع شفاف باز است اما به دلیل نامعلومی سرعت خروج مایع کند می باشد.
- علت بروز این عارضه نامعلوم است. افزایش فشار چشم تدریجاً و با گذر زمان اتفاق می افتد و بر عصب بینایی فشار وارد می آورد، در فرد ایجاد درد نمی کند و به تدریج بینایی را کم می کند.
- آب سیاه زاویه باز در خانواده ها حالت موروثی دارد. یعنی احتمال ابتلا به این بیماری در افرادی که والدین مبتلا به آب سیاه زاویه باز داشته اند بیشتر است.
- ریسک ابتلا به این بیماری به طور کلی در نژاد افریقایی زیاد است.
علائم:
- در بیشتر افراد علائمی مشاهده نمی شود.
- زمانی که ضعف بینایی حس میشود، تقریباً آسیب شدیدی به چشم وارد شده است.
- به تدریج کاهش دید پیرامونی احساس می شود.
- در موارد پیشرفته می تواند منجر به کوری شود.
آب سیاه زاویه بسته
آب سیاه زاویه بسته زمانی بروز می یابد که خروج مایع شفاف بطور ناگهانی مسدود شود. این امر موجب افزایش ناگهانی، شدید و دردناک فشار در چشم می شود.
- آب سیاه زاویه بسته حالت اورژانسی دارد. این حالت با آب سیاه زاویه باز تفاوت های بسیاری دارد، چون همانطور که گفته شد، در حالت باز فرد درد و یا کاهش دید ناگهانی ندارد.
- اگر فردی در یکی از چشم های خود آب سیاه زاویه بسته را تجربه کرده باشد، احتمال ابتلای چشم دیگر او نیز به این بیماری وجود دارد. و در مورد چنین فردی امکان دارد درمان های پیشگیری کننده تجویز شود.
- قطره های چشمی اتساع کننده (گشاد کننده) و داروهای خاصی وجود دارند که ممکن است باعث بروز حمله آب سیاه زاویه بسته شوند.
علائم:
- امکان دارد در ابتدا علائم بروز پیدا کنند اما دوباره از بین بروند، یا این که به سرعت تشدید شوند.
- احساس درد ناگهانی و شدید در یکی از چشم ها
- کاهش دید یا دید ابری که اغلب دید بخار گرفته نامیده میشود.
- حالت تهوع و استفراغ
- مشاهده هاله های رنگین کمان مانند در اطراف منابع نور
- قرمزی چشم
- احساس تورم در چشم
آب سیاه مادرزادی
آب سیاه مادرزادی در نوزادان مشاهده می شود و همانطور که از نام آن پیداست، حالت وراثتی دارد.
- نوزاد از لحظه تولد به آن مبتلاست.
- علت این بیماری تکامل غیرنرمال چشم است.
علائم:
- علائم معمولاً زمانی که نوزاد چند ماهه می شود احساس می گردد.
- تیرگی در قسمت جلوی چشم
- بزرگ شدن یکی از چشم ها یا هر دو چشم
- قرمزی چشم
- حساسیت نسبت به منابع نور
- ریزش اشک
آب سیاه ثانویه
علت بروز آب سیاه ثانویه به شرح ذیل است:
- استفاده از داروهایی نظیر کورتیکواستروییدها
- بیماری های چشمی نظیر یووییت
- بیماری های سیستمیک
- زخم یا ضربه
