ارتباط تنگاتنگ شیردهی و سلامت عروق

سالهای زیادی است که شیر مادر به عنوان سالمترین گزینه برای کودکان محسوب میشود. مطالعه ای که در نشریه Obstetrics & Gynecology منتشر شد و توسط تیم تحقیقاتی گاندرسون صورت گرفت، به فایده بالقوه دیگری برای شیردهی اشاره میکند اما محققان تاکید دارند که این یافته ها به صورت علت و معلولی نیست.

در این مطالعه که بیش از 800 زن شرکت داشتند، مشخص شد زنانی حداقل یک مرتبه زایمان داشته اند و مدت طولانی به کودک خود شیر میداده اند، زمانی که به سن میانسالی رسیدند ضخیم شدگی دیواره رگهای کاروتید در آنها کمتر از دیگران بود.

عروق کاروتید به مغز خون رسانی میکند و ضخیم شدگی دیواره این عروق، علامت اولیه اترواسکلروز (تجمع پلاکهای عامل لخته در رگ) است که به حمله قلبی و سکته مغزی منجر میشود.

ضخیم شدگی دیواره عروق را میتوان به عنوان پیری عروق (vascular aging) در نظر گرفت.

در این مطالعه زنانی که بیشترین ضخیم شدگی عروق کاروتید را داشتند، از نظر سلامت رگهای خونی سه تا پنج سال پیرتر بودند. اما سوالی که باقی می ماند این است که آیا تفاوتی بین زنانی که کودک را از شیر خود تغذیه کرده اند و سایر زنان، وجود دارد؟ دکتر سوزان استینبام متخصص قلب که در این تحقیقات شرکت نداشته است متقاعد نشده است. او میگوید: "این مقاله جالب است و بدیهی است که بین شیردهی و سخت شدگی دیواره عروق ارتباط و همبستگی وجود دارد اما ما نمیتوانیم معنی دقیق این همبستگی را درک کنیم."

او اشاره میکند زنانی که به کودک خود شیر داده بودند، به ویژه اگر به مدت طولانی این کار را انجام داده بودند، معمولا لاغرتر بوده و تحصیلات بهتری داشتند و از نظر جسمانی فعالتر بودند (هم در اوایل بزرگسالی و هم بیست سال بعد) در حالی که گروه تحقیقاتی این فاکتور را نادیده گرفته است. البته در هر صورت ارتباط آماری بین شیردهی و سخت شدگی دیواره رگها وجود دارد.

یافته های به دست آمده بر اساس مطالعه بر روی 846 زن از سال 1980 بود که در مدت طولانی انجام شد. سن این زنان در آغاز مطالعه بین 18 تا 30 سال بود.

همه این زنان بیست سال بعد، اسکن اولتراسوند (سونوگرافی) از عروق کاروتیدا انجام دادند. به طور متوسط زنانی که کودکان خود را یک ماه شیر داده بودند یا هرگز شیر نداده بودند، سخت شدگی دیواره رگ کاروتید در آنها بیشتر بود و زنانی که ده ماه یا بیشتر شیر داده بودند، تمیز ترین و بهترین عروق را داشتند.

این تیم تحقیقاتی تایید میکند که یافته های آنها تنها همبستگی بین این دو وضعیت را نشان میدهد و رابطه علت و معلولی را نشان نمیدهد اما گاندرسون تردید دارد شیردهی تنها از طریق تاثیر بر وزن بدن یا حتی فشار خون، چنین تاثیر مثبتی بگذارد. زمانی که این گروه تحقیقاتی وزن شرکت کننده های مورد مطالعه و فشار خون آنها در میانسالی را در نظر گرفتند، به نظر رسید بیشتر ارتباط بین سلامت عروق و شیردهی توضیح داده شد. او میگوید: این نتایج با چیزی که انتظار داشیتم، سازگار است. وقتی زنی به کودک خود شیر میدهد، بدن او هورمون اکسی توسین ترشح میکند که تحقیقات دیگر ارتباط آن را با کاهش فشار خون نشان داده اند.

بارداری یک فرایند فیزیولوژیک بسیار استرس زا است و در این دوران کار بیشتری بر دستگاه متابولیک و قلب و عروق تحمیل میشود. شیردهی میتواند به تنظیم مجدد این دستگاهها پس از بارداری، کمک کند.

اما یک سوال بزرگ این است که آیا مادران شیرده واقعا نرخ حمله قلبی و مشکلات قلبی عروقی کمتری دارند. گاندرسون میگوید گروه تحقیقاتی او میخواهند برای پاسخ به این سوال، مطالعه شان بر روی این گروه را ادامه دهند.

از آنجایی که شیر مادر بهترین غذای کودک به حساب می آید، مادران پیش از این نیز دلایل خوبی برای شیردهی به کودک خود داشته اند. فواید بلند مدت شیردهی برای قلب تنها انگیزه بیشتری به مادران میدهد.

در عین حال گاندرسون و استینبام هر دو تاکید می کنند که زنان در صورتی که کودک را از شیر خود تغذیه نمیکنند، نباید احساس گناه داشته باشند. برخی از زنان به دلایل مختلف نمیتوانند چنین کاری بکنند و برای برخی دیگر شیردهی دشوار است که در این صورت میتوانند از پزشک متخصص کمک بگیرند.

استینبام میگوید راههای زیادی برای زنان در همه سنین وجود دارد که سلامت قلب خود را تقویت کنند مانند رژیم غذایی سالم، ورزش منظم و عدم مصرف سیگار. مهم این است که در تمام طول زندگی، مراقب قلب و سلامت خود باشید.